30 marca, 2018

SN w odniesieniu do pracowników delegowanych: ZUS nie ma uprawnień „policji dumpingowej”

W zasobach Sądu Najwyższego ukazał się wyrok z 14 września 2017 r. (sygn. akt II UK 596/16).

Stanowi on jedną z pierwszych wypowiedzi SN, która tak bezpośrednio odnosi się do problematyki tzw. „dumpingu socjalnego”. Jednocześnie zawiera istotne, pro-przedsiębiorcze wskazania Sądu Najwyższego. Orzeczenie potwierdza też istnienie utrwalonej linii orzeczniczej. Wskazuje ona, że osiąganie obrotów krajowych na poziomie 25% samo w sobie nie decyduje o prowadzeniu „znaczącej działalności” w Polsce.

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła agencji pracy tymczasowej. Z tytułu prowadzonej działalności w Polsce na dzień zawarcia umowy z pracownikiem delegowanym (na okres ok. 2,5 miesiąca) do Francji uzyskiwała ona obroty krajowe na poziomie około 16%.

ZUS to nie „policja dumpingowa”

Oceniając stan faktyczny sprawy, SN orzekł, że polski organ ubezpieczeń nie ma uprawnień "policji dumpingowej". Ponadto nie ma postaw prawnych ani uzasadnienia do wyłączania pracowników delegowanych (…) z krajowego porządku ubezpieczeń społecznych w oparciu o nieweryfikowalne założenie stosowania tzw. dumpingu ekonomicznego (socjalnego) (…), zwłaszcza wtedy, gdy właściwe organy innego państwa nie stwierdziły stosowania takich praktyk dumpingowych. Stwierdzenie to jest szczególnie istotne w kontekście pojawiającej się ze strony niektórych państw przyjmujących presji na ZUS odnośnie poświadczanych A1. SN daje w nim Zakładowi istotny oręż w przeciwstawianiu się takiej presji, co najmniej na gruncie prawa polskiego. Ponadto, SN stwierdza, że wolność gospodarcza i swoboda migracji sprzeciwiają się administracyjnemu wymuszaniu lub wpływaniu na określone proporcje obrotów krajowych i zagranicznych pod rygorem utraty krajowych tytułów ubezpieczeń społecznych. Ustalenie zagranicznego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym w takiej sytuacji skutkować może, wg SN, fragmentaryzacją ubezpieczeń społecznych. Ponadto może prowadzić do niełatwych sytuacji, w których w przyszłości polscy pracownicy delegowani mogliby ubiegać się o potencjalnie niewielkie (proporcjonalne do krótkich okresów innego ubezpieczenia) świadczenia w licznych obcych instytucji ubezpieczenia za krótkotrwałe okresy wykonywania pracy w różnych państwach członkowskich UE.

SN (kolejny raz) potwierdza – 25% obrotów nie jest decydującym kryterium

SN stwierdził, że w aktualnej judykaturze Sądu Najwyższego przekonująco uznano, że sztywne wymaganie osiągania przez płatników składek co najmniej 25% obrotu z działalności krajowej nie odgrywa pierwszorzędnej roli, ani nie jest zasadniczym kryterium rozstrzygającym o tym, że przedsiębiorstwo delegujące prowadzi znaczną część działalności w kraju delegowania. Sąd powołał się przy tym na wyrok składu siedmiu sędziów SN, II UK 100/14. Sąd Najwyższy wskazał, że o prowadzeniu istotne normalnej działalności krajowej przez przedsiębiorstwo decyduje zatem jego charakterystyka podmiotowa i przedmiotowa, (…) bez ograniczania tych ustaleń do rzekomo "najistotniejszego" kryterium porównania obrotów w każdym z państw członkowskich, w których delegujący wykonują pracę. Wg SN, koszty sprawowanej przez płatnika wyłącznie w Polsce działalności rekrutacyjnej, planistycznej, marketingowej, logistycznej oraz obsługi administracyjnej pracowników delegowanych do pracy w innych państwach UE realizowane wyłącznie w Polsce przez polskich pracowników płatnika składek uzyskiwane są i należą do obrotu krajowego także wtedy, gdy usługi te są wykonywane w ramach umów zawieranych z zagranicznymi kontrahentami (pracodawcami użytkownikami). SN uznał też, że pracownicy delegowani powinni podlegać nadal polskiemu ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych, jeżeli z miarodajnych dla osądzenia sprawy ustaleń faktycznych w analogicznych sprawach wynika, że istotna, a nie marginalna, liczba z ogółu zatrudnionych przez płatnika pracowników pracowała przy realizacji znacznej liczby inwestycji krajowych, bez względu na niższą niż 25% proporcję wartości krajowego obrotu w porównaniu z obrotem za granicą. (…) Tylko wtedy, gdy przedsiębiorca ogranicza swoją działalność gospodarczą w Polsce wyłącznie do czynności zarządzania wewnętrznego, to nie może oczekiwać, że zwerbowani pracownicy tymczasowi delegowani do pracy w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będą podlegać polskiemu ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych. MK

O Inicjatywie Mobilności Pracy

Inicjatywa Mobilności Pracy to największy w Europie think tank zajmujący się tematyką delegowania pracowników. Łączymy środowiska przedsiębiorców, naukowców, prawników i urzędników, tworząc jedyne w Polsce i największe w Europie eksperckie forum wiedzy o delegowaniu pracowników. Podejmujemy działania w celu poprawy obowiązującego prawa i jego prawidłowej interpretacji oraz powstrzymania przypadków dyskryminacji polskich pracodawców i delegowanych przez nich pracowników. Naszym Członkom zapewniamy dostęp do bieżących informacji i wiedzy eksperckiej. więcej >>>

MOŻE CI SIĘ PODOBAĆ